Ankara Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş, e-kira kontratı uygulamasına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın 2023 yılında beyanda bulunan ev sahibi sayısını 1,8 milyon olarak açıkladığını hatırlatan Tanrıvermiş, yaklaşık 3,7 milyon ev sahibinin ise asgari beyanname vermediğine dikkat çekti.
"ŞEFFAF BİR PİYASA OLUŞACAK"
Kira sözleşmelerinin artık e-Devlet üzerinden elektronik olarak yapılmasının planlandığını belirten Tanrıvermiş, bu adımın konut piyasasında daha şeffaf ve güvenilir bir ortam yaratacağını ifade etti. Merkezi Kira Takip Sistemi sayesinde kiralama anlaşmazlıklarında sözleşme şartlarının daha kolay izlenip değerlendirilebileceğini vurguladı.
Tanrıvermiş, e-kira kontratının getireceği avantajları şu şekilde sıraladı:
"Merkezi Kira Takip Sistemi'ne alınacak kira sözleşmeleri, hem ev sahipleri hem de kiracılar için daha şeffaf bir piyasanın oluşmasını sağlayacak. Kira sözleşmelerinin kayıt dışı olmasının önüne geçilecek. Kamu otoriteleri ve uzmanlar, yerleşim yerlerindeki kiralık konut ve iş yerlerini daha kolay inceleyerek, fahiş kira artışlarını tespit edebilecekler.
Ayrıca, kira, boşluk ve aidat gibi konut piyasasına ait veriler daha doğru ve güvenilir bir şekilde toplanacak. Kiralanan gayrimenkullerin kayıt altına alınması, beyanname sınırını aşan konutlar ve emsal kira üzerinden vergilendirilmesi gereken maliklerin tespitini kolaylaştıracak. Bu da gayrimenkul sermaye gelirinin daha etkin bir şekilde vergilendirilmesine ve vergi gelirlerinde önemli artış sağlanmasına katkıda bulunacak."
E-KİRA KONTRATI NASIL KULLANILACAK?
Tanrıvermiş, dijitalleşen kira sözleşmelerinin gayrimenkul yatırımlarını daha cazip hale getireceğini belirtti ve şu hususlara dikkat çekti:
"Bu düzenlemeyle, kiracı ve ev sahibi arasında yapılacak sözleşme, doğrudan ev sahibi ya da yetkilendirilmiş bir gayrimenkul danışmanı tarafından e-Devlet üzerinden internet tapu bağlantısı kurularak gerçekleştirilmelidir.
Kiracı ve kefillerin de elektronik imza atabilmesi sağlanmalıdır. Kira sözleşmelerinin e-Devlet Kapısı üzerinden yapılabilmesi için mevzuatta yeni düzenlemeler yapılması, malikin talebi halinde kefillerin ıslak imza yerine elektronik imza kullanmalarının mümkün hale getirilmesi ve depozito bedelinin sözleşmede belirtilmesi gerektiğini vurguladı."
PİYASA BİLGİSİ SAĞLAYACAK
Geçiş sürecinde konut cinsi değişikliğinin yapılması gerektiğini belirten Tanrıvermiş, yaklaşık 7 milyon konutun henüz bu değişikliği gerçekleştirmediğini, bunun da e-Devlet üzerinden tapu işlemlerinin doğrudan malik veya vekalet verilen danışman tarafından yapılmasına engel teşkil ettiğini belirtti.
Tanrıvermiş, "Kira bedellerinin sistem üzerinden izlenmesi, kiracılar ve ev sahipleri için bölgesel piyasa koşulları hakkında güncel ve doğru bilgi sağlayacak. Ayrıca, e-Devlet sisteminden kira bedelleri takip edilerek aşırı artışlar tespit edilecek ve gerekli müdahaleler yapılabilecek. Bu da fahiş kira artışlarının önlenmesine yardımcı olacak" dedi.