Son dönemde yıllık kart aidat ücretlerinde önemli bir artış gözlemlendi. Farklı bankalar arasında değişiklik gösterse de, yüksek limitli kredi kartlarının aidatları oldukça yüksek tutarlara ulaşabiliyor. Ayrıca, tüketiciler kredi kullanırken bankalar tarafından dosya masrafı, sigorta bedeli ve ekspertiz ücreti gibi ek masraflar da talep ediliyor. Ancak bu masrafların geri alınması mümkün olabiliyor.
KART AİDATLARI 500 LİRAYI AŞTI
Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Başkan Vekili Avukat İbrahim Güllü, kart aidatları ve dosya masraflarının nasıl geri alınabileceğine dair merak edilenleri Milliyet’e anlattı. Güllü’ye göre, Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, 2024 Haziran ayı itibarıyla Türkiye’de kredi kartı sayısı 124,1 milyona ulaşmış durumda. Tüketicilerden alınan kart aidatlarının ortalama tutarı ise 500 TL’nin üzerinde. Bu durum, her yıl tüketicilerin cebinden yaklaşık 62,5 milyar liranın çıktığı anlamına geliyor.
BANKALAR AİDATSIZ KART SUNMAK ZORUNDA
Güllü, bankaların kart aidatı almasının yasal olmadığını belirtti. Bankaların, kart aidatını tüketiciye yansıtabilmesi için belirli şartları yerine getirmiş ve bunu ispatlamış olması gerekiyor. Bankalar, tüketicilere aidatsız kart sunmak zorunda ve bu kartları sunduklarını ispat yükümlülüğü bankalara ait. 6502 sayılı Tüketici Kanunu’nun 31’inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre, kart çıkaran kuruluşlar, tüketicilere yıllık üyelik aidatı veya benzeri isimler altında ücret tahsil etmeyen bir kredi kartı türü sunmakla yükümlüdür.
AİDATLAR GERİ ALINABİLİR
Güllü, bankaların aidatsız kart sunduklarını ve kart aidatının ödenmesi konusunda tüketici ile mutabakat sağladıklarını ispatlayamadıkları durumda, tüketicinin kesilen aidatları geri alabileceğini söyledi. BDDK yönetmeliğinde yer alan kredi kartı aidatı alınabileceğine dair düzenlemenin, birçok hakem heyeti tarafından yanlış değerlendirilip tüketicinin taleplerini reddettiğini belirtti. Ancak emsal mahkeme kararlarına göre, bu düzenleme tüketiciler açısından bağlayıcı değil.
Tüketiciler, Tüketici Hakem Heyetleri’ne başvurarak aidatlarını geri talep edebilirler. Ayrıca, tüketici, ücretli kart kullanmak istemediği durumda kartını iptal ederek bankadan ücretsiz bir kredi kartı talep edebilir.
KREDİ ÇEKMEK İSTEYENLER İÇİN ÖNEMLİ UYARILAR
Bankalar, kredi kullandırırken kendilerini güvence altına almak için sağlık sigortasını zorunlu tutabiliyor. Ancak, tüketicilerin bankanın önerdiği sigorta şirketini seçme zorunluluğu bulunmuyor. Ayrıca, sağlık sigortası için ödenen ücretlerin geri alınması da mümkün. Yargıtay’ın bu konuda emsal niteliğinde kararları bulunuyor.
EKSPERTİZ ÜCRETLERİNE DİKKAT
Güllü, bankaların kredi teminatı olarak alacağı taşınır ve taşınmazların değerlerini belirlemek amacıyla yaptırdıkları ekspertiz raporları için tüketiciden talep ettikleri ücretlerin net ve belgelenmiş olması gerektiğini söyledi. Bankaların, birçok kişinin adını yazarak tek bir toplu fatura alabileceğini, ancak kime ne kadar ödeme yaptığını belirtmediği durumlarda bu faturaların itiraz edilebilir olduğunu vurguladı. Ayrıca, bu şekilde düzenlenmiş bir faturanın Vergi Usul Kanunu’na aykırı olduğunu belirten Güllü, bu tür durumlarda tüketicilerin hakem heyetlerine başvurmalarını tavsiye etti.
DOSYA MASRAFI SINIRI
2014 yılında yürürlüğe giren Finansal Tüketiciden Alınacak Ücretler Yönetmeliği’ne göre, kredi kullanan tüketicilerden alınabilecek dosya masrafı, kullanılan kredinin en fazla binde 5’i kadar olabiliyor. Tüketiciler, bankalar tarafından fazla tahsil edilen dosya masrafı ve ekspertiz rapor ücretlerini geri almak için bankaya yazılı talepte bulunmalı, eğer banka bu talepleri reddederse, Tüketici Hakem Heyetine başvurmalıdır.